01
Hồi năm 3, năm 4 đại học, tôi có tham gia một khóa học trao đổi tại ngôi trường đỉnh nhất lúc đó. Khi ấy, điều khiến tôi cảm thấy ấn tượng nhất không phải là các giảng viên của trường giỏi ra sao hay các sinh viên của trường thông minh thế nào mà là bầu không khí tất cả cùng cố gắng.
Ví dụ như mỗi lần thi cuối kỳ, phòng tự học lúc nào cũng sáng đèn, giờ lên lớp không vắng mặt một ai, ngay cả giờ nghỉ 20 phút giữa giờ thì khắp trường đâu đâu cũng sẽ là hình ảnh mọi người vừa gặm bánh mì vừa vội vã chạy qua phòng học ca tiếp theo.
Có thể bạn sẽ thích
Không ai than vãn chuyện mình phải sống vội, ngược lại cứ thế điên cuồng lao đầu vào học tập cũng như tham gia các hoạt động ngoại khóa.
Trong mắt tôi, họ lúc nào cũng tràn đầy sức sống và ý chí cạnh tranh như thế. Chỉ cần nhắc đến các cuộc thi hay các hoạt động thi đua là ai cũng hào hứng. Ngày nào cũng như ngày nào, mở mắt ra đã bận túi bụi đến 1 – 2 giờ sáng mới ngủ là chuyện hết sức bình thường.
Không ai than vãn sao mình vất vả thế, cũng chẳng ai than vãn cuộc sống sao mà khó khăn vậy, ai cũng bận bịu nhưng cũng rất vui vẻ.
Tôi vẫn nhớ chính trạng thái tinh thần học tập cao độ từ họ đã truyền cảm hứng rất nhiều cho tôi. Dù khoảng cách giữa tôi và họ là rất lớn nhưng nó không ảnh hưởng tới việc tôi coi họ như tiêu chuẩn để noi theo. Tuy nhiên, cùng lúc đó, tôi cũng ý thức được rằng đây chính là sự chênh lệch giữa tôi và họ.
Tôi từng đọc trong một quyển sách đoạn trích rất tâm đắc thế này: “Đối với một người trưởng thành, tiêu chuẩn đến từ nội tâm của chính người đó, nhưng phần lớn mọi người lại chịu ảnh hưởng từ môi trường sống xung quanh. Khi một người trẻ học tại một trường đại học tầm trung, họ sẽ tự giác hạ thấp tiêu chuẩn của bản thân để thích ứng với hoàn cảnh, giảm bớt sự xung đột giữa mình và môi trường xung quanh. Và hành động này có lẽ sẽ tác động nghiêm trọng đến cuộc đời của họ”.
“Vì đã trải qua cảm giác thất bại khi thi cử nên những sinh viên của các trường đại học hạng hai hạng ba cũng mặc định tiêu chuẩn của bản thân theo lẽ đó. Môi trường học tập, các giáo viên cư xử không đúng chức trách, bạn bè buông thả sẽ vô hình trung khiến họ cảm thấy thất vọng. Cứ thế, họ cũng tự cảm thấy hài lòng với cuộc sống ở tiêu chuẩn thấp của mình”.
Thực tế, mỗi sinh viên khi bước vào cổng trường đại học đều ôm trong mình tinh thần nỗ lực học tập, trường đỉnh hay trường thường đều có sinh viên xuất sắc và những sinh viên đặc biệt chăm chỉ, thế nhưng vì sao theo thời gian, số lượng những sinh viên như vậy lại giảm bớt?
Chính là vì họ đã “tự giác hạ thấp tiêu chuẩn của bản thân để thích ứng với hoàn cảnh, giảm bớt sự xung đột giữa mình và môi trường xung quanh, tự cảm thấy hài lòng với cuộc sống ở tiêu chuẩn thấp của chính mình”.
02
Bạn có biết vì sao các công ty lớn luôn thích sinh viên trường top hơn không? Dù thực tế, sinh viên các trường thường cũng rất tài năng, rất cố gắng. Lăn lộn ngoài xã hội một thời gian dài rồi tôi mới hiểu, thật ra các công ty đó không đòi hòi GPA của bạn phải cao cỡ lại, mà quan trọng là trạng thái tinh thần bên trong bạn cơ.
Có người nói: “Những người trẻ kiếm tiền tỷ một năm dù lương rất cao nhưng vẫn chọn làm việc đến nửa đêm. Hơn nữa, trạng thái của họ cũng khác, mỗi ngày họ sẽ đều cảm thấy phấn khởi vì đã giúp thế giới tốt đẹp hơn một chút, nói chung suy nghĩ rất tích cực. Họ không coi sự vất vả của mình là vất vả, cũng không phải làm việc chăm chăm chỉ vì tỷ này tỷ kia. Họ chấp nhận vất vả như một cách để thực hiện hóa mục tiêu, mang đến niềm vui, niềm hạnh phúc cho chính mình. Thế giới này là vậy đấy, sẽ luôn có một nhóm người ngày đêm không ngừng tiến lên, nhóm còn lại thì thức dậy và phát hiện thế giới thay đổi rồi”.
Vậy cuộc sống và công việc của những người bình thường như chúng ta thì sao?
Đi làm phải chịu khổ hơn một chút đã bắt đầu la hét đòi công bằng. Bản thân thất bại thì oán giận công ty và sếp. Tan làm về nhà đọc được vài trang sách đã nghĩ mình đủ tiến bộ. Mệt mỏi vài ngày đã cho rằng đến lúc cần nghỉ ngơi tận hưởng cuộc sống. Tăng ca vài bữa đã nghĩ mình sắp lao lực đến chết. Gặp đôi ba chuyện vụn vặt đã buồn bực cả ngày, như thể đang gặp phải nan đề của đời người. Thấy người khác giỏi giang ừ thì cũng ngưỡng mộ đấy nhưng không sao thoát được lời nguyền lười biếng.
Tất nhiên, nói vậy không có nghĩa 100% sinh viên trường điểm đều giỏi nhưng nói rộng ra, gần mực thì đen gần đèn thì rạng, một người thường sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều từ môi trường họ sống.
“Một sinh viên đại học tầm trung mà có thể can đảm bắt bản thân phải đi theo tiêu chuẩn của sinh viên các trường danh tiếng mới là đúng đắn nhất, người này chắc chắn sẽ thu về không ít điểm lợi” – câu này tôi thấy rất đúng.
Tôi gửi câu văn đó cho một giảng viên đại học tôi quen, cô ấy nói với tôi: “Khó lắm em, cô cũng yêu cầu sinh viên của cô như thế, nhưng trình độ quá khác nhau, đa số các bạn đều không hiểu, chắc chỉ mấy sinh viên đã tốt nghiệp mới hiểu được thôi em ạ”.
Nhưng sinh viên đã tốt nghiệp cũng chưa chắc đã hiểu đâu. Còn ngồi trên ghế nhà trường đã không yêu cầu bản thân điều gì thì sau khi bước vào xã hội, mọi thứ sẽ càng trở nên khó khăn hơn. Bởi thế nên, người biết cố gắng mới thường phải chịu cảnh lủi thủi một mình.
03
Mấy ngày trước về quê, chị gái tôi hỏi thủ đô thì có khác gì với các đô thị loại 2, loại 3, tôi đáp: “Người càng giỏi thì càng cố gắng, người càng giàu thì càng chăm chỉ”.
Tôi có quen cô bạn còn 50 ngày nữa là sinh em bé, thai đôi. Dẫu vậy, cô bạn tôi độc lập về kinh tế, ngay cả lúc mang bầu vẫn đủ khả năng mở thêm hai chi nhánh công ty, trở thành nữ doanh nhân thành đạt. Có lẽ bạn sẽ hỏi: “Gớm, ai làm được như thế?”. Xin thưa, bạn tôi cũng chỉ là một người bình thường mà thôi, một người bình thường sở hữu kinh tế độc lập, có tiền, có tài năng.
Sau khi ra xã hội được 9 – 10 năm, sự khác biệt về danh tiếng ngôi trường bạn từng theo học hay chất lượng bằng cấp ra sao sẽ dần trở nên nhạt nhòa, điều được chú trọng hơn chính là kinh nghiệm cá nhân, sự từng trải cũng như mức độ thay đổi của xã hội. Có những người cuộc sống sẽ càng ngày càng tốt và cũng có những người lại càng sống càng mất phương hướng. Nguyên nhân tạo ra sự khác biệt này chính là tinh thần bên trong.
Đơn giản mà nói, thái độ quyết định hành động, hành động quyết định kết quả. Bạn là một người tích cực, có chí tiến thủ hay là một người chỉ biết kể lể, lười biếng sẽ trực tiếp quyết định cuộc sống sau này của bạn sẽ ra sao.
Rõ ràng, ở ngoài kia, chúng ta đã thấy rất nhiều người hồi đi học có thành tích hết sức bình thường, nhưng sau này lại trở nên vô cùng xuất sắc. Họ có được điều này nhờ sự rèn luyện và phát triển bản thân không ngừng nghỉ. Còn với những cá nhân có xuất thân từ trường danh tiếng, ngay từ đầu họ đã đặt cho mình những tiêu chuẩn và yêu cầu hết sức hà khắc. Bản thân họ sinh hoạt giữa môi trường như vậy, xung quanh cũng là những người mang tinh thần tương tự. Nhưng dù những người này giàu có thế nào, điểm chung giữa họ chính là sự cố gắng và chăm chỉ.
Thật khó để nói một cách rõ ràng rằng trường top đầu và trường tầm trung khác nhau điểm nào, là đầu ra và thu nhập sau tốt nghiệp hay là chất lượng cuộc sống sau này không giống nhau. Nhưng nếu đổi một góc độ khác, nhìn từ cách thức tư duy và thái độ làm việc, sự tự hạn chế, sự tiến bộ, sự cạnh tranh, sự dũng cảm mà môi trường trường top mang đến cho bạn sẽ để lại nhiều ảnh hưởng tích cực, không chỉ đến riêng bạn mà nhiều thế hệ sau nữa. Tiền bạc, của cải rất khó để dành lại cho thế hệ sau, nhưng truyền thống tinh thần có thể được lưu truyền mãi mãi.
Sinh viên trường bình thường khi bước vào xã hội rồi cũng sẽ đạt được thành tựu, cũng sẽ có khí chất của người thành công. Nhưng họ phải nỗ lực nhiều hơn, trả giá nhiều hơn. Để rồi, họ có tự tin mà đứng ngang hàng với những nhân tài bước ra từ trường top, cùng nhau tỏa sáng, cùng nhau tạo ra những vinh quang của riêng mình.
Vậy chúng ta cần làm gì? Đơn giản lắm, hãy nhớ kỹ câu nói dù học trường thường cũng phải yêu cầu bản thân đi theo tiêu chuẩn như những sinh viên trường top, dù có thể bạn sẽ không trở thành một người xuất chúng nhưng ít nhất cũng sẽ không sống uổng một đời.
Những sinh viên bình thường của những trường đại học tầm trung tự đặt ra yêu cầu cho bản thân theo tiêu chuẩn của những sinh viên các trường danh tiếng, người bình thường yêu cầu bản thân theo tiêu chuẩn của người tài giỏi, cho dù không thể trở thành những người tài hoa xuất chúng đi chăng nữa thì chắc chắn cũng sẽ sống đúng một cuộc đời không lãng phí.
“Bạn phải ép buộc bản thân sống theo tiêu chuẩn của những người tài giỏi, tự tin bước đi giữa họ, kéo gần khoảng cách giữa bạn và họ. Thời điểm bạn cảm thấy mình đủ năng lực trở thành một người trong số đó chính là lúc bạn đã trở thành một người tài giỏi thật sự”.
Ảnh: Weibo
